Εργασιακό νομοσχέδιο: Οι αλλαγές σε υπερωρίες και προσλήψεις
ΑΝΑΛΥΣΗ – ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ενώ η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι εκσυγχρονίζει και απλοποιεί τις διαδικασίες, εμείς βλέπουμε κινδύνους και ελλείψεις που υπονομεύουν τα δικαιώματα των εργαζομένων. Ακολουθούν οι δέκα + μία συνοπτικές αναλύσεις μας για τα video shorts σας, με τις προτάσεις της «Κυκλικής Δημοκρατίας»:
________________________________________
1. Καταργείται το 8ωρο και καθιερώνεται η 13ωρη εργασία; Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης ανοίγει επικίνδυνες πόρτες για τους εργαζόμενους! Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι το 8ωρο παραμένει κεκτημένο, αλλά επεκτείνει τη δυνατότητα εργασίας έως 13 ώρες ημερησίως στον ίδιο εργοδότη, υπό την προϋπόθεση «συναίνεσης» του εργαζόμενου και προσαύξηση 40%. Αυτό δεν είναι προστασία, είναι νομιμοποίηση της εντατικοποίησης και πίεσης για υπερεργασία. Ο εργαζόμενος μπορεί να «αρνηθεί», αλλά πόσο ανεπηρέαστη είναι αυτή η άρνηση στην πράξη, χωρίς να φοβάται την απόλυση; Η «Κυκλική Δημοκρατία» πιστεύει στην ενίσχυση του 8ωρου και όχι στην υπονόμευσή του. Προτείνουμε: Πραγματικούς ελέγχους για την τήρηση των ωραρίων, αυστηρές κυρώσεις για την αδήλωτη υπερεργασία και θεσμική ενίσχυση της διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζομένων για συλλογικές συμβάσεις που προστατεύουν το ωράριο, όχι ατομικές «επιλογές» υπό πίεση. Το δικαίωμα στην ξεκούραση δεν είναι πολυτέλεια, είναι θεμελιώδες.
2. Επείγουσες ανάγκες ή επισφαλής εργασία; Οι fast-track προσλήψεις της κυβέρνησης υπονομεύουν τα εργασιακά δικαιώματα! Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για τις «fast-track προσλήψεις» μέσω κινητού για εργασία έως δύο ημερών για «επείγουσες ανάγκες», προβάλλοντας το ως «απλοποίηση διαδικασιών». Εμείς ρωτάμε: Αυτές οι «λύσεις» οδηγούν σε ελαστικοποίηση και επισφάλεια της εργασίας; Πώς διασφαλίζεται η αξιοπρεπής απασχόληση και τα δικαιώματα σε μια τόσο βραχυπρόθεσμη εργασία; Η «Κυκλική Δημοκρατία» λέει όχι στην εργασιακή ζούγκλα. Προτείνουμε: Σταθερές και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας με πλήρη δικαιώματα, και όχι προσωρινές «λύσεις» που δημιουργούν στρατιές εργαζομένων χωρίς σταθερότητα και ασφάλεια. Η πραγματική απλοποίηση είναι αυτή που προστατεύει, όχι αυτή που εκθέτει τους εργαζόμενους.
3. Η ετήσια άδεια: «Ευελιξία» για τον εργαζόμενο ή εξυπηρέτηση του εργοδότη; Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα στον εργαζόμενο να αιτηθεί επιμερισμό της ετήσιας άδειάς του σε περισσότερα χρονικά διαστήματα, ακόμα και σε 4 διαφορετικές περιόδους, σε συνεννόηση με τον εργοδότη. Ενώ αυτό παρουσιάζεται ως «μεγαλύτερη ελευθερία», στην πράξη, ο κατακερματισμός της άδειας μπορεί να δυσκολέψει την ουσιαστική ανάπαυση και επαναφόρτιση των εργαζομένων. Πόσο «ελεύθερος» είναι ένας εργαζόμενος να επιλέξει, όταν η «συνεννόηση» γίνεται συχνά υπό πίεση; Η «Κυκλική Δημοκρατία» υποστηρίζει την ουσιαστική ξεκούραση. Προτείνουμε: Διασφάλιση του δικαιώματος σε ενιαία περίοδο ανάπαυσης για τους εργαζόμενους, ενισχύοντας τη διαπραγματευτική τους θέση, ώστε η κατάτμηση να είναι πραγματική επιλογή και όχι επιβολή.
4. Εκ περιτροπής εργασία: Υπερωρίες για χαμηλότερους μισθούς; Η κυβέρνηση επιτρέπει στους εκ περιτροπής απασχολούμενους να εργάζονται υπερωριακά, πέραν του 8ώρου τους, με προσαύξηση 40%. Ενώ αυτό μπορεί να μοιάζει με ευκαιρία αύξησης εισοδήματος, στην πραγματικότητα, νομιμοποιεί την περαιτέρω ελαστικοποίηση της εργασίας. Δεν θα έπρεπε οι εκ περιτροπής εργαζόμενοι να έχουν σταθερό, πλήρες εισόδημα, αντί να αναγκάζονται σε υπερωρίες για να συμπληρώσουν τα προς το ζην; Η «Κυκλική Δημοκρατία» μάχεται για αξιοπρεπείς μισθούς. Προτείνουμε: Ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας για την κατοχύρωση πλήρους και σταθερής απασχόλησης για όλους, με αξιοπρεπείς μισθούς που δεν θα οδηγούν στην ανάγκη για εξαντλητική υπερεργασία.
5. Η «ευελιξία» του ωραρίου: Η 4ήμερη εργασία γίνεται 4ήμερη εντατικοποίηση! Το νομοσχέδιο επεκτείνει τη δυνατότητα 4ήμερης εργασίας (10 ώρες την ημέρα) για όλο το έτος, αντί για έξι μήνες, π.χ. για γονείς. Ενώ ακούγεται θετικό, η επέκταση αυτή επιβάλλει 10ωρη καθημερινή εργασία, με κίνδυνο την εντατικοποίηση. Είναι πραγματικά «ελευθερία» για έναν εργαζόμενο γονέα να εργάζεται 10ωρα, ή μήπως η κυβέρνηση νομιμοποιεί μεγαλύτερες εργάσιμες ημέρες; Η «Κυκλική Δημοκρατία» θέλει πραγματική ισορροπία. Προτείνουμε: Μείωση του ημερήσιου χρόνου εργασίας χωρίς μείωση αποδοχών και τη δυνατότητα ευελιξίας χωρίς εντατικοποίηση, μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων και όχι ατομικών συμφωνιών που εκθέτουν τον εργαζόμενο.
6. Η «προστασία» από απόλυση: Μήπως είναι κενό γράμμα για τους εργαζόμενους που αρνούνται υπερωρίες; Η κυβέρνηση διατείνεται ότι ο εργαζόμενος προστατεύεται ρητά από την απόλυση αν αρνηθεί την υπερωριακή απασχόληση. Όμως, στην πράξη, πόσο εύκολο είναι για έναν εργαζόμενο να αρνηθεί χωρίς φόβο για άλλες συνέπειες, όπως η μη ανανέωση σύμβασης ή τη στοχοποίηση; Η «συναίνεση» είναι συχνά ένα προσωπείο για την πίεση. Η «Κυκλική Δημοκρατία» ζητάει πραγματική προστασία. Προτείνουμε: Ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας με επαρκές προσωπικό και πόρους για ουσιαστικούς και αδιάβλητους ελέγχους, καθώς και αυστηρές κυρώσεις για οποιαδήποτε μορφή εργοδοτικής εκδικητικότητας, ώστε η άρνηση υπερωριών να μην συνεπάγεται κανέναν κίνδυνο για την εργασιακή θέση.
7. Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας: Γιατί χρειάζεται ρητή απαγόρευση μείωσης αποδοχών; Το νομοσχέδιο ρητά απαγορεύει τη μείωση των αποδοχών μετά την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, χαρακτηρίζοντάς την μονομερή βλαπτική μεταβολή. Το γεγονός ότι χρειάστηκε μια τέτοια ρητή απαγόρευση αποκαλύπτει ότι η πιθανότητα μείωσης των μισθών ήταν υπαρκτός κίνδυνος με την εφαρμογή της. Η Ψηφιακή Κάρτα θα έπρεπε να προστατεύει, όχι να δημιουργεί ανησυχίες. Η «Κυκλική Δημοκρατία» θέλει διαφάνεια με προστασία. Προτείνουμε: Ενίσχυση της Ψηφιακής Κάρτας ως εργαλείο διαφάνειας που διασφαλίζει μόνο τα δικαιώματα των εργαζομένων, χωρίς να αφήνει περιθώρια για την παραμικρή υπονόμευση των αποδοχών τους, και να επεκταθεί η εφαρμογή της ταχύτερα και σε όλους τους κλάδους.
8. Διευκόλυνση επιχειρήσεων ή αποδυνάμωση εργαζομένων; Το πραγματικό πρόσωπο του νομοσχεδίου! Η κυβέρνηση υπερηφανεύεται ότι το νομοσχέδιο προβλέπει «μεγάλη απλοποίηση της διαδικασίας πρόσληψης» και «κατάργηση πολλών εντύπων», υποστηρίζοντας ότι λύνει πρακτικά ζητήματα στην αγορά εργασίας. Όμως, η πραγματική του στόχευση είναι η περαιτέρω απελευθέρωση των επιχειρήσεων από γραφειοκρατικά βάρη, συχνά σε βάρος της προστασίας των εργαζομένων. Είναι δίκαιη η αγορά εργασίας όταν οι επιχειρήσεις απαλλάσσονται από προσαυξήσεις σε ασφαλιστικές εισφορές για υπερεργασία και υπερωρίες; Η «Κυκλική Δημοκρατία» λέει: πρώτα οι εργαζόμενοι. Προτείνουμε: Μια ισόρροπη προσέγγιση που να διευκολύνει τις επιχειρήσεις αλλά να ενισχύει παράλληλα, και όχι να αποδυναμώνει, τα εργασιακά δικαιώματα, με ουσιαστική μείωση της γραφειοκρατίας που δεν μετακυλίει το κόστος στους εργαζόμενους.
9. Αύξηση εσόδων στα ασφαλιστικά ταμεία από υπερωρίες: Κέρδος από την εντατικοποίηση; Η κυβέρνηση παρουσιάζει στοιχεία που δείχνουν αύξηση των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων από εισφορές υπερωριών και νυχτερινών, καθώς και αύξηση των αποδοχών των εργαζομένων. Αυτό αποδίδεται στο ότι «πολύ περισσότερες επιχειρήσεις δήλωσαν υπερωριακή και νυχτερινή απασχόληση». Εμείς όμως ρωτάμε: Αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι δουλεύουν περισσότερες ώρες, οδηγώντας σε εντατικοποίηση, ή ότι επιτέλους δηλώνεται η αδήλωτη εργασία; Η αύξηση των εσόδων δεν δικαιολογεί την ελαστικοποίηση. Η «Κυκλική Δημοκρατία» θέλει ποιοτική εργασία. Προτείνουμε: Μείωση των ωρών εργασίας για όλους χωρίς μείωση αποδοχών, με ενίσχυση της παραγωγικότητας και της καινοτομίας, ώστε η αύξηση των εσόδων να προέρχεται από υγιή ανάπτυξη και όχι από την εξάντληση των εργαζομένων.
10. Συλλογικές συμβάσεις εργασίας: Ατομικό δίκαιο που υπονομεύει τη συλλογική δύναμη; Η κυβέρνηση διαχωρίζει τις μεταρρυθμίσεις του ατομικού εργατικού δικαίου από το συλλογικό, ισχυριζόμενη ότι παράλληλα ενθαρρύνεται η σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Επικαλείται μάλιστα την αύξηση υπογραφής νέων ΣΣΕ. Ωστόσο, η ενίσχυση της ατομικής «ευελιξίας» και οι νέοι όροι εργασίας που εισάγει το νομοσχέδιο, όπως η 13ωρη εργασία, θέτουν ένα χαμηλό όριο προστασίας. Αυτό αναγκάζει τις συλλογικές συμβάσεις να «διορθώνουν» τις κυβερνητικές ρυθμίσεις, αντί να διεκδικούν νέα, υψηλότερα δικαιώματα. Η «Κυκλική Δημοκρατία» πιστεύει στη συλλογική δύναμη. Προτείνουμε: Ουσιαστική ενίσχυση της συλλογικής διαπραγμάτευσης ως κυρίαρχου μέσου ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, με την επαναφορά της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης για τον εργαζόμενο και την ενθάρρυνση των ΣΣΕ να καθορίζουν πρότυπα που να υπερβαίνουν το ατομικό δίκαιο.
11. Επίδομα μητρότητας και γονικής άδειας: Δίκαιη ρύθμιση ή μισές αλήθειες; Η κυβέρνηση διορθώνει μια στρέβλωση, ώστε οι μητέρες με 200 ένσημα σε διαφορετικά ταμεία να λαμβάνουν επίδομα κυοφορίας και λοχείας, και επεκτείνει το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας σε ανάδοχες μητέρες. Επίσης, το επίδομα γονικής άδειας κατοχυρώνεται ως αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο. Αυτές είναι θετικές ρυθμίσεις, αλλά γιατί άργησαν τόσο να υλοποιηθούν; Και είναι αρκετές για να καλύψουν τις πραγματικές ανάγκες των οικογενειών στην Ελλάδα του 2024; Η «Κυκλική Δημοκρατία» θέλει ολοκληρωμένη στήριξη. Προτείνουμε: Ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο στήριξης της οικογένειας που να περιλαμβάνει γενναίες αυξήσεις στα επιδόματα, επέκταση των δικαιωμάτων άδειας σε όλους τους γονείς ανεξαρτήτως φύλου και είδους εργασίας, και ουσιαστική διευκόλυνση της πρόσβασης σε υπηρεσίες φύλαξης παιδιών, ώστε η μητρότητα και η γονεϊκότητα να μην αποτελούν εμπόδιο στην επαγγελματική σταδιοδρομία.
